Ieder raam is ’s avonds een schilderij (In the evening every window is like a painting)
Arjen Ribbens (2011)
NRC Handelsblad, 19 March
Een aquarium op 110 meter hoogte. Zo omschrijft architect Han van den Born (1958) zijn appartement in de Red Apple, een w o o n -w e r k c o m p l e x dat in het centrum van Rotterdam onder zijn supervisie is ontworpen.
Samen met beeldend kunstenaar Michel van Adrichem (1962) bewoont Van den Born een loft van 140 vierkante meter op de 37ste etage. De drie buitenmuren van het appartement zijn voor 90 procent van glas. Een hoop kunstliefhebbers hebben al van het spectaculaire uitzicht genoten, want het appartement is ook in gebruik als galerie.
Was u meteen van plan om in uw eigen ontwerp te gaan wonen? Van den Born: „Nee. Gaandeweg het ontwerpproces ben ik verliefd geworden op deze flat. Michel en ik woonden in een oud kantoorgebouw in de stad dat we naar onze smaak hadden verbouwd. Een beschutte woning, lang niet zo extravert als dit appartement. Omdat we snel besloten tot de koop van een appartement konden we hier nog allerlei zaken aanpassen. Zo hebben we de lange betonnen binnenmuur laten zandstralen. Door hem ruw te maken werd het nog meer muur.”
Van Adrichem: „Ik vond het wel stoer van Han. Wonen in je eigen ontwerp, het leek me confronterend. Maar alles functioneert hier prima en we hebben alleen nog maar positieve reacties van de buren gekregen.”
Waarom heeft u als architect voor zoveel glas gekozen? Van den Born: „De Red Apple staat op het Wijnhaveneiland in het hart van de stad, vlakbij de Maas. De grote kwaliteit van de locatie is het uitzicht. Naar alle kanten is het zicht bijzonder: de stad, het water, de markt. Ik heb geleerd van andere torenflats. Vaak zijn ze op één zichtrichting ontworpen en zijn de ramen te klein. Neem de Hoge Heren in Rotterdam. Die twee flats staan pal aan de Maas. Toch zie je de rivier alleen als je voor het raam gaat staan. Hier beginnen de ramen op de vloerlijn, heb je veel meer uitzicht. ”
Waarom een galerie aan huis? Van Adrichem: „Wallgallery is geen commercieel project, maar een radicaal concept om met kunst te leven en het tegelijk te promoten. Kunst moet zich verhouden tot de wereld. De traditionele, witte tentoonstellingsruimte isoleert kunst. In onze flat gebruiken we het uitzicht om mensen tot inzicht te brengen. Het uitzicht lokt bezoekers, haalt het kind in ze boven en maakt ze open om naar kunst te kijken. Voor de kunstenaars vormt het uitzicht een uitdaging. De buitenwereld is hier erg aanwezig, daar moeten ze zich met hun kunst toe verhouden.”
Van den Born: „Egied Simons exposeert nu bij ons, een kunstenaar die met biologische materialen werkt. Op de muur projecteert hij, sterk uitvergroot, levende micro-organismen. Van die krioelende beestjes op de muur naar het gewriemel op straat, dat is niet zo’n grote stap.”
Wat is de charme van hoog wonen? Van den Born: „Hoogbouw in de binnenstad van Amsterdam kan niet. Door de bijzondere geschiedenis van Rotterdam is het hier wél mogelijk. De Red Apple combineert twee kwaliteiten. De stad met al haar aantrekkelijkheden is binnen handbereik. Maar stap in de lift en 45 seconden later heb je privacy en ruimte, onvoorstelbaar veel ruimte. Vaak zit ik in een stoel voor het raam, weg te dromen bij het gezicht op de rivier. Het licht verveelt nooit, het is is altijd anders. Soms kan je vijftig kilometer wegkijken, zie je met een verrekijker Utrecht of Amsterdam. Maar als het mist, leef je opeens in een witte doos.”
Van Adrichem: „’s Avonds is ieder raam een schilderij, het uitzicht is dan op z’n mooist. De poppenhuizen en speelgoedautootjes van overdag verdwijnen dan in een sprookjesachtig lichtspel. Zo hoog kom je los van alles, een soort vogelvlucht. Hoog wonen is modern, het overzicht is iets wat mensen in deze tijd zoeken.”
Zijn er nadelen? Van Adrichem: „Ik kan niet zonder ons tweede huis in Zeeuws-Vlaanderen. 2011 is een even jaar voor mij: alle even weken woon ik in Zeeland. Ik ben een zweverig type, ik heb aarde nodig, moet in een tuin kunnen werken. In Zeeland leef ik veel buiten. Hier in Rotterdam heb ik de neiging om de deur niet uit te gaan en op de wereld neer te kijken. Op de 37steetage heb je geen contact meer met de straat. Daar moet je tegen kunnen.” Van den Born: „Ik zou het anders willen formuleren: zo hoog heb je juist veel overzicht, rust en ruimte.”
Is het leerzaam gebleken om in uw eigen ontwerp te wonen? Van den Born: „Zeker. Het was goed om te ervaren hoe sterk de katalyserende werking van de Red Apple is. Het Wijnhavenkwartier was aan het verpauperen. De flat zorgt voor levendigheid, met mensen op straat, winkels en cafés. Of ik spijt heb van iets? Nee. Ik hoop hier nog zeker vijftien jaar te blijven wonen.”
Wallgallery is op afspraak te bezoeken: 06-4151 5989. Op maandag 21 maart om 19 uur toont Egied Simons nog eenmaal zijn beeldprojecties.